5/31/2011

de delectatione et oblectatione

Riddulus et Arnoldus cum id quod est delight uerbum Anglicum tractant dicunt delectare uerbum significare hoc quod magna et absoluticia uoluptas per se uel propter se sentiatur, oblectare autem uerbum significare hoc quod uoluptas relatiue ad alium animi motum exempli gratia taedium sentiatur. Mansionilinus in parte 795 similia dicere uidetur. itaque in parte 794 dicitur "oblectatione taedium fallimus; delectatione ducitur animus". ea delectationis uel delectandi uocabulorum interpretatio his Ciceronis locis congruere uidetur: de Oratore 1.43.193 et 3.38.155 et etiam epistola familiari 6.12. ea autem oblectationis uel oblectandi uocabulorum interpretatio congruere uidetur huic Ciceronis Laelii loco (103) in quo ille de requie plena oblectationis dicit. nam ibi oblectatio ad requiem attinet; requies autem ipsa relatiue ad curas uel sollicitudines habetur; ergo saltem in illo Ciceronis loco oblectatio quodam modo relatiua est.

mihi decernendum erat quomodo id quod amusement park Anglice dicitur Latine dici posset. ita autem considerato quid delectatio et oblectatio significent campum delectatorium uocabulum campo oblectatorio uocabulo antehabeo.

5/14/2011

de aestimatione et existimatione

Aegidius Forcellinus dicit "[existimatio] differt ab aestimatione, quod haec fere ad pretia refertur; existimatio ad cetera. praeterea aestimatio est de re perpensa et cognita iudicium; existimatio est de re putata et probabili. contra alii putant aestimationem esse cogitationis et opinionis, existimationem perfecti omnino iudicii".

Ludouicus et Breuis dicunt quod aestimare quidem est discernere quanti aliquid sit uel quo dignum aliquid sit, existimare autem quippe quod ex aestimando euenit est rem post quantitatis uel dignitatis aestimationem quolibet modo iudicare, idest "ex pretio rei iudicare". Ausonius Popma quamquam hanc sententiam "prius rem aestimamus, deinde qualis sit existimamus" refert tamen dicit "[ea] interpretatio...non satis explicat ueram et propriam harum uocum differentiam. nam
aestimare est...res comparare et componere atque ita expendere quid parui aut magni referat, quid sit probandum aut improbandum. existimare autem est iudicare, bene uel male opinari....illud fit ex rerum collatione. hoc est opinionis et iudicii, ut aestimo te magni; existimo te magnum". id quod hanc sententiam probat, Ludouicus et Breuis ostendunt quod ei quod est existimare oratio obliqua saepius quam genitiuum iungitur.

de adueniendo et aduentando

Ausonius Popma dicit: "Aduenire dicitur, et qui iam in propinquo est, et Aduenisse, qui iam adest. Aduentat, qui longius abest in itinere. Nec is aduentasse dicitur, quum peruenerit."

Aegidius Forcellinus de aduentando dicit: "Videtur subesse huic u. celeritatis quaedam motio".

Ludouicus et Breuis de aduentando dicunt: "to come continually nearer to a point [ad locum propius continenter uenire] (cotidianis itineribus accedere et appropinquare, Manut. ad Cic. Fam. 2.6 init)...esp. with the access. idea of speed, haste)".

5/11/2011

de dando dedendo tradendoque

Ausonius Popma in De differentiis uerborum libro secundo dicit "Dare est transfundere in alium Dominium rei.--Tradere est nudam rei Possessionem alteri cedere, non Proprietatem. Itaque si quis stipuletur rem suam sibi dari, erit inutilis Stipulatio; at contra utilis, si tradi stipuletur" et hanc Donati sententiam citat "Dare esse quod repetas; dedere ad perpetuum."

Aegidius Forcellinus autem dicit dedere esse "idem quod do, trado, addico: de autem augendi uim habet, ut significet totum et omnino dare".

de dominio et possessione

ut quem librum Thomas Sandars de Iustiniani Institutionibus scripsit in eo libro dicitur, dominium quidem seu proprietas est totum habendi ius; possessio autem dominio cedit. et in dominio quidem non inest tenere; in possessione autem insunt tenere et in animo habere domini modo uti.