ad tractandam mundi aetatem et specierum origines fortasse utiles sunt hae Sancti Augustini et Sancti Thomae Aquinatis sententiae:
"causaliter ergo tunc dictum est produxisse terram herbam et lignum, id
est producendi accepisse uirtutem. in ea quippe iam tamquam in
radicibus, ut ita dixerim, temporum facta erant quae per tempora futura
erant" (De Genesi ad litteram 5.4.11)
"sicut Augustinus docet, in huiusmodi quaestionibus duo sunt obseruanda: primo quidem ut ueritas Scripturae inconcusse teneatur; secundo cum
Scriptura diuina multipliciter exponi possit quod nulli expositioni
aliquis ita praecise inhaereat quod si certa ratione constiterit hoc
esse falsum quod aliquis sensum Scripturae esse asserere praesumat ne
Scriptura ex hoc ab infidelibus derideatur et ne eis uia credendi
praecludatur" (Summa Theologiae Ia.68.1)
"nihil postmodum a Deo factum est totaliter nouum quin aliqualiter in
operibus sex dierum praecesserit. quaedam enim praeextiterunt
materialiter sicut quod Deus de costa Adae formauit mulierem. quaedam uero praeextiterunt in operibus sex dierum non solum materialiter sed
etiam causaliter sicut indiuidua quae nunc generantur praecesserunt in
primis indiuiduis suarum specierum. species etiam nouae si quae
apparent praeextiterunt in quibusdam actiuis uirtutibus sicut et
animalia ex putrefactione generata producuntur ex uirtutibus stellarum
et elementorum quas a principio acceperunt etiam si nouae species
talium animalium producantur. animalia etiam quaedam secundum nouam
speciem aliquando oriuntur ex commixtione animalium diuersorum secundum
speciem sicut cum ex asino et equa generatur mulus et haec etiam
praecesserunt causaliter in operibus sex dierum" (Summa Theologiae Ia.73.1)
in hoc tractatu dicitur quod tellus ex carbone priore opinione minus calida fiet.
in hoc tractatu hae tres theses prima quod homo tantummodo cerebri parte decima utatur secunda quod paruulo in praeschola uersanti cerebrum cum multis stimulis subiiciatur melius fiat tertia quod homo quem discendi modum anteferat eo modo utens plus discat dicuntur falsae esse.